Po jakim czasie działa różeniec górski?

Niektóre związki z roślin adaptogennych wymagają upłynięcia pewnego czasu, aby zaczęły być widoczne efekty ich stosowania. Tak jest między innymi w przypadku różnego rodzaju żeń-szeni (np. koreański, indyjski), które najlepiej działają po kilku tygodniach. Istnieją jednak roślinne surowce zielarskie, które wykazują działanie doraźne, tj. modulują różne funkcje biochemiczne i fizjologiczne już po kilkudziesięciu minutach od zażycia.

1. Pochodzenie różeńca górskiego
2. Badania naukowe różeńca górskiego
3. Jak się stosuje różeniec górski?

Pochodzenie różeńca górskiego

Różeniec górski (rhodiola rosea), którego nazywa się również arktycznym korzeniem, charakterystyczny jest dla terenów północnej półkuli Ziemi. Wchodzi w skład specyficznej rodziny roślin, zwanej gruboszowatymi. Większość „członków” tej rodziny to sukulenty, które łatwo rozprzestrzeniają się przez odrosty, czy też ukorzeniające się przez odpadające liście.

W tradycyjnej medycynie europejskiej, azjatyckiej oraz amerykańskiej różeniec od wieków stosowany jest do zwalczania zmęczenia, bólu, demencji, depresji oraz lęku, a także schorzeń krążeniowo-oddechowych. Rzucie liści różeńca, czy też picie naparów z niego, należy do tradycyjnych metod poprawiania wydolności ludzi żyjących w górach i zmagających się z chorobą wysokościową. 

Badania naukowe różeńca górskiego

Badania farmakologiczne (prowadzone poza organizmem) substancji aktywnych oraz metabolitów różeńca górskiego wykazały działania hamujące zmiany charakterystyczne dla chorób: Alzheimera, Parkinsona, Huntingtona, depresji, nowotworów, cukrzycy, a także udaru niedokrwiennego serca czy urazu mózgu. Co więcej, zaobserwowano właściwości kardio- i hepatoprotekcyjne substancji aktywnych w różeńcu górskim.

W rzetelnych badaniach z udziałem ludzi testowano przede wszystkim wpływ różeńca na parametry związane ze zmęczeniem fizycznym. W treningach siłowych suplement z salidrozydami pomaga uzyskać lepszą dynamikę ruchów, a także lepszą wydolność beztlenową, co prawdopodobnie jest konsekwencją modulacji poziomów adrenaliny i noradrenaliny. Działa on również antyoksydacyjnie, więc może ograniczać uszkodzenia mięśni powstające na skutek intensywnej pracy.

Poza tym zaobserwowano jeszcze wpływ różeńca na zmęczenie mentalne, który szczególnie odczuwalny może być przy chronicznym przemęczeniu, a także na zaburzenia nastroju. W jednym z badań klinicznych wykazano, że omawiany surowiec zielarski ma potencjał przeciwdepresyjny. Przydatny może być przede wszystkim u osób, które nie są gotowe na podjęcie leczenia farmaceutycznego, gdyż ich objawy nie są aż tak dotkliwe.

Jak się stosuje różeniec górski?

Różeniec górski z reguły stosuje się pod postacią ekstraktów w kapsułkach lub tabletkach, w których zawartość głównych substancji aktywnych, czyli salidrozydów, kształtuje się na stabilnym poziomie około 1%. Łącznia zawartość ekstraktu na porcję wynosi zazwyczaj około 200 – 400 mg. Różeniec działa już po pierwszym zastosowaniu, na około godzinę od zażycia, nie trzeba na nie czekać po kilkanaście dni, czy też kilka tygodni. 

Źródła:

• Ballmann CG, Maze SB, Wells AC, Marshall MM, Rogers RR. Effects of short-term Rhodiola Rosea (Golden Root Extract) supplementation on anaerobic exercise performance. J Sports Sci. 2019 May;37(9):998-1003. doi: 10.1080/02640414.2018.1538028. Epub 2018 Oct 29. PMID: 30371146.
• Williams TD, Langley HN, Roberson CC, Rogers RR, Ballmann CG. Effects of Short-Term Golden Root Extract (Rhodiola rosea) Supplementation on Resistance Exercise Performance. Int J Environ Res Public Health. 2021 Jun 29;18(13):6953. doi: 10.3390/ijerph18136953. PMID: 34209617; PMCID: PMC8297178.
• Noreen EE, Buckley JG, Lewis SL, Brandauer J, Stuempfle KJ. The effects of an acute dose of Rhodiola rosea on endurance exercise performance. J Strength Cond Res. 2013 Mar;27(3):839-47. doi: 10.1519/JSC.0b013e31825d9799. PMID: 23443221.
• Mao JJ, Xie SX, Zee J, Soeller I, Li QS, Rockwell K, Amsterdam JD. Rhodiola rosea versus sertraline for major depressive disorder: A randomized placebo-controlled trial. Phytomedicine. 2015 Mar 15;22(3):394-9. doi: 10.1016/j.phymed.2015.01.010. Epub 2015 Feb 23. PMID: 25837277; PMCID: PMC4385215.