Co to jest i jak działa cholina?

Cholina jest substancją odżywczą często współwystępującą z tłuszczami, która w roku 1998 uznana została za niezbędny składnik diety. Spektrum jej oddziaływań na organizm oraz spektrum skutków jej niedoborów są na tyle szerokie, że często stosowana jest w formie suplementacji.

1. Czym jest cholina?
2. Jakie funkcje w organizmie pełni cholina? 
3. Jakie jest zapotrzebowanie na cholinę? 
4. Jakie są źródła choliny? 
5. W jaki sposób działa cholina?

Czym jest cholina?

Cholina jest związkiem chemicznym, który w pewnym stopniu wytwarzany jest w organizmie, jednak musi być dostarczany z dietą, aby zaspokoić codzienne zapotrzebowanie. Pierwszy raz wyizolowana została z żółci wołowej w 1862 roku. Naturalnie występuje w formach rozpuszczalnych w wodzie oraz w tłuszczach. Do pierwszej grupy zalicza się wolną cholinę, fosfocholinę oraz glicerofosfocholinę, natomiast do drugiej fosfatydylocholinę oraz sfingomielinę.

Jakie funkcje w organizmie pełni cholina? 

Omawiany związek pełni zróżnicowane i ważne dla zdrowia funkcje na każdym etapie życia. Stanowi prekursor (związek potrzebny do syntezy) dla pobudzającego neuroprzekaźnika acetylocholiny, w postaci fosfolipidów odgrywa ważną rolę w błonach komórkowych, bierze udział w transporcie innych lipidów (m.in. trójglicerydów), a także jest ważnym czynnikiem metabolicznym.

Jakie jest zapotrzebowanie na cholinę? 

Zapotrzebowanie na cholinę rośnie z wiekiem, aż do okresu dorosłości. Szacuje się, że organizmy kobiet i mężczyzn w wieku powyżej 18 lat mogą potrzebować odpowiednio około 425 i 550 mg choliny dziennie. Stanem podwyższonego zapotrzebowania jest m.in. laktacja, kiedy zalecane do codziennej konsumpcji ilości równają się z ilościami dla mężczyzn. Udział acetylocholiny w przewodnictwie impulsów nerwowo-mięśniowych sprawia, że osoby aktywne fizycznie również mogą potrzebować jej nieco więcej. Codziennej podaży „pilnować” powinny również osoby starsze czy uczące się oraz pracujące umysłowo.

Jakie są źródła choliny? 

Cholina przeważnie występuje w towarzystwie tłuszczu i w ilościach zazwyczaj nieprzekraczających niespełna 300 mg na 100 g produktu. Najbogatszymi jej źródłami są: wątróbka drobiowa, która w porcji 85 g dostarcza jej około 247 mg, łosoś zawierający w takiej samej porcji około 187 mg, oraz jaja kurze z zawartością choliny kształtującą się na poziomie około 147 mg na sztukę. Do poza zwierzęcych źródeł, na które warto zwracać uwagę, zalicza się m.in. mąkę sojową, kiełki pszenicy, grzyby Shiitake, brukselki, czy migdały. 

W jaki sposób działa cholina?

Cholina ma tak duże znaczenie dla zdrowia, ponieważ wchodzi w skład błon komórkowych i uczestniczy w transporcie lipidów we krwi, przez co zapobiega stłuszczeniu wątroby, a także bierze udział w metabolizmie homocysteiny, której podwyższone poziomy związane są z chorobami serca, nowotworami, zaburzeniami kognitywnymi, czy złamaniami kości. Ponadto jest niezbędna w wytwarzaniu ważnego dla pracy mózgu i prawidłowego przebiegu procesów zapamiętywania neuroprzekaźnika acetylocholiny.