Czy brać żelazo rano na pusty żołądek?

Pierwiastki mineralne, w tym metale, stanowią bardzo ważny element codziennej diety. W środowiskach osób niezwiązanych zawodowo z dietetyką żelazo jest jednym z najlepiej znanych mikroelementów. Powszechnie kojarzy się jego rolę w funkcjonowaniu układu krwiotwórczego oraz prewencji anemii, jednak nie każdy posiada wiedzę dotyczącą optymalizacji jego wchłaniania i optymalnych pór spożycia.

1. Jaką rolę pełni żelazo w organizmie?
2. Jak żelazo dostaje się do organizmu?
3. Jak stosować suplementy z żelazem? 

Jaką rolę pełni żelazo w organizmie?

Jedną z najważniejszych funkcji żelaza w organizmie jest udział w transporcie tlenu z płuc do tkanek poprzez układ krwionośny. Pierwiastek ten współtworzy białka, które umożliwiają efektywne gospodarowanie drugim po azocie najobficiej występującym w powietrzu pierwiastkiem gazowym.

Ze względu na to żelazo potrzebne jest do prawidłowej pracy mięśni i układu nerwowego, a także do utrzymania optymalnego poziomu energii w ciągu dnia czy kontroli nastroju i stanu tkanek łącznych. Ponadto sprzyja harmonijnemu rozwojowi młodych organizmów i regulacji gospodarki hormonalnej.

Jak żelazo dostaje się do organizmu?

Głównym źródłem żelaza dla tkanek ludzkiego organizmu są produkty spożywcze. Nie wszystkie jednak wykazują dobrą przyswajalność, gdyż pierwiastek ten występuje w różnych formach chemicznych, co zależne jest od pochodzenia danych produktów. Za najbardziej wartościowe źródła uznaje się pokarmy pochodzenia zwierzęcego, a dokładniej mięsa. Zawierają one żelazo w postaci hemowej, które organizm może łatwo wykorzystać. Najłatwiej dostarczyć odpowiednią ilość żelaza spożywając wołowinę, ale również drób czy ryby i owoce morza.

Gorszą przyswajalnością charakteryzują się produkty spożywcze odpowiednie dla wegan (zawierają żelazo niehemowe). Do roślinnych źródeł tego pierwiastka zalicza się m.in. zielone warzywa liściaste, czy nasiona warzyw strączkowych. Coraz ważniejszy udział w dziennej podaży żelaza u osób unikających mięs stanowią produkty wzbogacane (np. płatki śniadaniowe), czy suplementy diety.

Jak stosować suplementy z żelazem? 

Dzięki rozwojowi farmakoterapii i rynku suplementów diety w bardzo łatwy sposób uregulować można poziom żelaza, stosując dobrze przyswajalne preparaty zawierające wysokie dawki. Najczęściej zawierają one żelazo w formie hemowej w porcjach przewyższających dzienne zapotrzebowanie energetyczne. Aby jednak zoptymalizować stan odżywienia tym pierwiastkiem, powinno się go stosować w odpowiednich warunkach.

Spożywanie kapsułek czy tabletek na pusty żołądek może dobrze wpłynąć na kinetykę wchłaniania, jednak niekiedy wywoływać też może skutki uboczne ze strony przewodu pokarmowego. Z tego względu najlepiej jest umieścić suplementację w okresie pomiędzy posiłkami albo w trakcie lub po lekkostrawnym posiłku. Zawierać on powinien bogate źródło witaminy C (usprawniającej wchłanianie, występującej w wielu owocach i warzywach) oraz charakteryzować się niską zawartością niektórych związków (utrudniających wchłanianie) obecnych w orzechach, nasionach, kawie, herbacie czy mleku i niektórych słodzonych napojach gazowanych.