Czy probiotyki bierze się na czczo?

Mikroorganizmy zwane probiotykami stanowią istotny element całego organizmu, a w szczególności przewodu pokarmowego. Są to bakterie, które poprzez interakcje z komórkami gospodarza, którym jest człowiek, wykazują wielokierunkowy wpływ na różne aspekty zdrowia i dobrego samopoczucia. O ile do różnych zaburzeń dostosować można różne probiotyki, tak zalecenia odnośnie pory stosowania we wszystkich przypadkach wydają się być podobne.

1. Jak działają probiotyki?
2. Na co pomagają probiotyki?
3. Jak brać probiotyki?

Jak działają probiotyki?

Działanie probiotyków przejawia się na styku wyściółki jelit i zakończeń nerwowych oraz naczyń krwionośnych i limfatycznych. Zasiedlają one środowisko przewodu pokarmowego, gdzie uczestniczą w trawieniu substancji odżywczych i wchłanianiu elektrolitów, wytwarzają witaminy oraz chronią przed przedostawaniem się mikroorganizmów patogennych do krwioobiegu. Produkują związki aktywne biologicznie, które modulują m.in. pracę układu nerwowego poprzez wytwarzanie neuroprzekaźników, a także odpornościowego poprzez aktywację zarówno wrodzonych, jak i nabytych mechanizmów immunologicznych.

Interakcje bakterii probiotycznych oraz ich metabolitów z organizmem człowieka rzutują na prawidłową pracę przewodu pokarmowego, dobre samopoczucie psychiczne, zdrowie metaboliczne, czy odporność na infekcje. Dbanie o skład i liczebność bakterii w jelitach jest niemal równie ważne, jak wysokość poziomu podaży wielu substancji odżywczych w diecie. 

Na co pomagają probiotyki?

Istnieją dowody naukowe na działanie probiotyków w wielu przypadkach klinicznych. Najnowsze meta-analizy, czyli przeglądy aktualnych badań naukowych, wskazują na skuteczność probiotyków w regulacji objawów np. zapalenia gruczołu mlekowego u kobiet, atopowego zapalenia skóry (szczepy Lactobacillus), zaburzeń kognitywnych, depresji, syndromu jelita drażliwego, cukrzycy typu 2 czy wziewnych alergii sezonowych (szczepy Lactobacillus, Bifidobacterium), schorzeń wątroby (szczepy Lactobacillus, Bifidobacterium, Streptococcus), a także innych, jednak dotyczących mniejszych grup ludzi. Ponadto probiotyki zapobiegają zaburzeniom mikrobioty wywołanym stosowaniem antybiotyków i niektórych leków, a także komplikacjom żołądkowo-jelitowym podczas podróżowania i zmian diety. 

Jak brać probiotyki?

Dla skutecznej kolonizacji przewodu pokarmowego przez bakterie probiotyczne z reguły zaleca się, aby probiotykoterapia trwała około 8 tygodni. Dawki stosowanych probiotyków mogą skutecznie zasiedlać jelita pod warunkiem, że dostarczane są do organizmu w ilościach nie mniejszych, niż 108 – 109 (100 mln – 1 mld) jednostek tworzących kolonie bakteryjne na porcję.

Standardem są obecnie produkty, w których bakterie zabezpieczone są przed enzymami trawiennymi w żołądku, tak aby dotarły do jelit w niezmienionej ilości. Ze względu na to, że bakterie probiotyczne uczestniczą w procesach trawienia i do swojego rozwoju potrzebują wody, antyoksydantów, błonnika oraz białek i cukrów, zaleca się spożywać preparaty z probiotykami przed posiłkiem. Warto przy tym dbać, aby posiłek po zastosowaniu suplementu nie składał się z produktów wysokoprzetworzonych oraz zawierał sporą ilość warzyw. 

Źródła:

• Zarezadeh M, Musazadeh V, Faghfouri AH, Sarmadi B, Jamilian P, Jamilian P, Tutunchi H, Dehghan P. Probiotic therapy, a novel and efficient adjuvant approach to improve glycemic status: An umbrella meta-analysis. Pharmacol Res. 2022 Sep;183:106397. doi: 10.1016/j.phrs.2022.106397. Epub 2022 Aug 15. PMID: 35981707.
• Yu Q, Xu C, Wang M, Zhu J, Yu L, Yang Z, Liu S, Gao X. The preventive and therapeutic effects of probiotics on mastitis: A systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2022 Sep 9;17(9):e0274467. doi: 10.1371/journal.pone.0274467. PMID: 36084006; PMCID: PMC9462749.
• Umborowati MA, Damayanti D, Anggraeni S, Endaryanto A, Surono IS, Effendy I, Prakoeswa CRS. The role of probiotics in the treatment of adult atopic dermatitis: a meta-analysis of randomized controlled trials. J Health Popul Nutr. 2022 Aug 17;41(1):37. doi: 10.1186/s41043-022-00318-6. PMID: 35978397; PMCID: PMC9386980.
• Wang Z, Li W, Lyu Z, Yang L, Wang S, Wang P, Song F, Chen K, Huang Y. Effects of probiotic/prebiotic/synbiotic supplementation on blood glucose profiles: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Public Health. 2022 Sep;210:149-159. doi: 10.1016/j.puhe.2022.06.012. Epub 2022 Aug 12. PMID: 35970017.
• Dehghani F, Abdollahi S, Shidfar F, Clark CCT, Soltani S. Probiotics supplementation and brain-derived neurotrophic factor (BDNF): a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutr Neurosci. 2022 Aug 22:1-11. doi: 10.1080/1028415X.2022.2110664. Epub ahead of print. PMID: 35996352.
• Foshati S, Akhlaghi M, Babajafari S. The effect of pro-/synbiotic supplementation on the brain-derived neurotrophic factor: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Food Funct. 2022 Aug 30;13(17):8754-8765. doi: 10.1039/d2fo01330d. PMID: 35943321.
• van der Geest AM, Schukking I, Brummer RJM, van de Burgwal LHM, Larsen OFA. Comparing probiotic and drug interventions in irritable bowel syndrome: a meta-analysis of randomised controlled trials. Benef Microbes. 2022 Aug 3;13(3):183-194. doi: 10.3920/BM2021.0123. Epub 2022 Jul 18. PMID: 35848115.
• Huang Y, Wang X, Zhang L, Zheng K, Xiong J, Li J, Cong C, Gong Z, Mao J. Effect of Probiotics Therapy on Nonalcoholic Fatty Liver Disease. Comput Math Methods Med. 2022 May 30;2022:7888076. doi: 10.1155/2022/7888076. PMID: 35677177; PMCID: PMC9170412.