Kurkuma wielu osobom może kojarzyć się ze złocistą przyprawą głównie z kuchni indyjskiej, z resztą słusznie, ponieważ w takiej formie jest również powszechnie używana. Jednak walory smakowe to nie jedyne właściwości, jakie nam oferuje. Kurkuma wykazuje także wiele cech prozdrowotnych. Zacznijmy jednak od wyjaśnienia, czym jest kurkuma.
- Jedna z najstarszych przypraw i leków
- Zaburzenia depresyjne
- Trądzik
- Badania w kontekście wsparcia antynowotworowego
- Zespół metaboliczny i redukcja wagi
- Przyprawa czy suplementy?
- Podsumowanie
Ostryż długi lub szafran indyjski, bo tak brzmi polska nazwa tej rośliny, w terminologii łacińskiej Curcuma longa, to bylina dorastająca do 1 metra wysokości, uprawiana jest głównie w klimacie tropikalnym, natomiast w Indiach występuje, jako roślina dzikorosnąca. Swoje walory zawdzięcza przede wszystkim kłączu, które ma kolor pomarańczowo-żółte.
Jedna z najstarszych przypraw i leków
Kurkuma od pokoleń towarzyszy człowiekowi. Była i nadal jest stosowana zarówno w medycynie naturalnej, kuchni (jako główny składnik curry, nadający jej charakterystyczny żółty kolor), jak i przemyśle kosmetycznym i włókienniczym. W tych dwóch ostatnich jako barwnik kosmetyków oraz składnik do wyrobu perfum (olejek kurkumowy), a także niegdyś służyła jako barwnik do tkanin.
Aktywną substancją w kurkumie jest kurkumina. Interesujące jest jej działanie skierowane na zdrowie.
Przypisuje się jej bowiem wiele cech, takich jak:
- działanie przeciwzapalne
- działanie przeciwbakteryjny
- działanie przeciwutleniające
- działanie przeciwnowotworowe
- działanie odchudzające
Kurkumina wykazuje silne działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające. Neutralizuje w organizmie wolne rodniki, będące przyczyną wielu chorób, w tym Alzheimera, Parkinsona, udaru mózgu, miażdżycy, zaćmy oraz niektóre nowotwory i wiele innych.
Poprzez swoje działanie przeciwzapalne może być pomocna przy leczeniu zapalenia stawów. W randomizowanym badaniu z 2012 roku przeprowadzonym na 45 pacjentach cierpiących na RZS, gdzie jedna trzecia pacjentów była poddana suplementacji kurkuminą, wykazano, iż może ona wpływać na łagodzenie objawów zapalenia stawów oraz podkreślano bezpieczeństwo leczenia kurkuminą.
Zaburzenia depresyjne
Kolejną chorobą, której leczenie można wzbogacić o dostarczanie do organizmu kurkuminy, są zaburzenia depresyjne. Obecnie sugeruje się, że stan zapalny i depresja mogą na siebie wzajemnie oddziaływać. Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne przypisywane kurkuminie może wpłynąć na łagodzenie objawów depresji. Badanie przeprowadzone w 2017 roku udowodniło, że kurkumina oraz jej połączenie z szafranem miało wpływ na zmniejszenie objawów depresji oraz działało przeciwlękowo.
Podobne rezultaty dało wcześniejsze badanie z 2014 r. Sugeruje się również, że suplementacja kurkuminy może wzmacniać działanie konwencjonalnych leków przeciwdepresyjnych. Dodatkowo przypuszcza się, że kurkumina może modelować uwalnianie serotoniny i dopaminy, czyli obydwu hormonów kluczowych przy występowaniu depresji.
Trądzik
Wskazuje się, że przeciwzapalne działanie kurkuminy może wspierać także walkę o zdrową skórę. Ma to być związane z właściwościami przeciwbakteryjnymi, jakie wykazuje ta substancja, między innymi na bakterie Propionibacterium acnes, które są traktowane, jako główna przyczyna trądziku.
Badania w kontekście wsparcia antynowotworowego
Trwa wiele dyskusji na temat przeciwnowotworowego działania kurkumy. Sugeruje się, że może ona działać zarówno, jako środek zmniejszający rozwój, jak i rozprzestrzenianie się raka, jak również może zmniejszać ryzyko powstania nowotworu. Badania nad tymi właściwościami nadal trwają i nie ma jeszcze jednoznacznych dowodów na jej skuteczność.
Kurkumina w znaczący sposób pomaga również w redukcji masy ciała. Wpływa ona na kontrolę glikemii, przyczynia się do poprawy współczynnika HMAR-IR, oraz może wpłynąć na obniżenie poziomu trójglicerydów. Badania przeprowadzone na osobach otyłych u których występował zespół metaboliczny wykazały że suplementacja kurkumina wpłynęła na spadek masy ciała i poprawiła wiele parametrów krwi, które mają wpływ na stan zdrowia.
Przyprawa czy suplementy?
Zawartość aktywnej substancji, czyli kurkuminy w kurkumie nie jest wysokie, wynosi 3,14% masy, dlatego dostarczenie tego prozdrowotnego składnika z dietą może być kłopotliwe. Dobrym rozwiązaniem w tym przypadku jest suplementacja gotowymi preparatami. Ponadto kurkumina może być podawana z pieprzem czarnym zawierającym piperynę, która znacząco podnosi wchłanialności kurkuminy do krwiobiegu, a sama piperyna również wykazuje właściwości korzystne dla zdrowia, np. przeciwzapalne.
Podsumowanie
Znając już cechy mogące pozytywnie wpłynąć na nasze zdrowie, możemy szerzej spojrzeć na tę złotą przyprawę, już nie tylko jako składnik curry.
Na koniec, jako ciekawostkę można dodać, że kurkuma jest używana w Stanach Zjednoczonych w przemyśle spożywczym, w roli środka konserwującego, ale także barwnika do masła, sera i…frytek.
Źródła:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22407780/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23143785/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3898719/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5542678/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27723543/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25046624/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19882093/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3039120/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17044766/
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.