Na co pomaga cytykolina?

Cytykolina, znana również jako CDP-cholina (cytydyno-5'-difosfocholina), została odkryta w latach 50. XX wieku w organizmach zwierząt. Cholina jako jej główny składnik jest ważnym budulcem oraz czynnikiem regulującym aktywność w obrębie układu nerwowego. Obecnie związek ten wykorzystuje się do wspierania funkcji kognitywnych w różnych stanach ograniczających sprawność umysłową. Od zmęczenia i problemów z koncentracją, po choroby neurodegeneracyjne, w tym związane z wiekiem.

1. Cytykolina w mózgu i mięśniach
2. Cholina w przewodzie pokarmowym
3. Źródła i zapotrzebowanie na cholinę
4. Cytykolina a leki neurologiczne

Cytykolina w mózgu i mięśniach

W latach 70. i 80. XX wieku badania naukowe zaczęły ujawniać, że cytykolina może mieć szerokie zastosowania terapeutyczne. Struktura cytykoliny jest dosyć złożona, ale można ją opisać jako połączenie dwóch części, cytydyny i choliny, połączonych za pomocą wiązania fosforanowego.

Niezbędna dla mózgu i układu pokarmowego

Cholina jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który pełni wiele ważnych funkcji w organizmie, szczególnie w kontekście zdrowia mózgu i układu nerwowego. Pierwotnie zidentyfikowano kluczową rolę tej i innych form choliny w procesie biosyntezy fosfolipidów, które są podstawowymi składnikami błon komórkowych, szczególnie w komórkach nerwowych (neuronach). Cytykolina jest ważnym prekursorem fosfatydylocholiny, jednej z najważniejszych struktur związanych z sygnalizacją nerwową niezbędną do życia oraz z integralnością i elastycznością komórek.

Pamięć, uczenie się i nastrój

Ponadto cholina jest prekursorem acetylocholiny, neurotransmitera odgrywającego kluczową rolę w procesach pamięci, uczenia się oraz regulacji nastroju, a oprócz tego jest niezbędny do aktywacji tak zwanej płytki motorycznej, która jest stykiem układów nerwowego i mięśniowego i odpowiada za prawidłowe skurcze mięśni.

Cholina w przewodzie pokarmowym

Cytykolina zapewniając dawkę choliny dla układu nerwowego pośrednio przyczynia się do zwiększenia jej dostępności również w obrębie przewodu pokarmowego. Warto zwrócić uwagę na to, że cholina bierze udział w działaniu wątroby. Wpływa na metabolizm lipidów i transport tłuszczów w organizmie, co jest kluczowe dla zapobiegania m.in. stłuszczeniu wątroby. Co więcej, uczestniczy w przemianach metabolicznych związanych z DNA, co przekłada się na prawidłową produkcję i funkcjonowanie wielu ważnych białek.

Źródła i zapotrzebowanie na cholinę

Rekomendowany dzienny poziom spożycia choliny różni się w zależności od wieku, płci i stanu fizjologicznego (np. ciąża, sport zawodowy). W populacji ogólnej dorosłym mężczyznom zaleca się spożywanie około 550 mg choliny dziennie, podczas gdy dorosłym kobietom około 425 mg.

Naturalnymi źródłami choliny są przede wszystkim produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak jaja i podroby (wątroba), ale też mięso i ryby (przede wszystkim tłuste). Znaleźć ją można również w mniejszych ilościach w produktach roślinnych, takich jak brokuły, kalafior, soja i orzechy. Poza tym, że w produktach roślinnych cholina występuje w mniejszych ilościach, to warto jeszcze zwrócić uwagę na fakt, że może ona być gorzej przyswajalna.

Zawartość choliny w różnych produktach

Cytykolina a leki neurologiczne

W suplementacji cytykoliną standardowe dawki wynoszą 100 – 200 mg dziennie, jednak niekiedy mogą sięgnąć do 1000 mg dziennie, w zależności od indywidualnych potrzeb i wskazań zdrowotnych. Dawki zaliczane do wysokich z reguły stosowane są pod okiem lekarza. Cytykolina jest dobrze tolerowana i ma korzystny profil bezpieczeństwa, co czyni ją popularnym wyborem w terapii wspomagającej ochronę mózgu, poprawiającej funkcje poznawcze i wspomagającej regenerację po urazach.

Leki wpływające na poprawę gospodarki cholinergicznej w mózgu i organizmie odgrywają ważną rolę w regulacji stanu pacjentów w trakcie różnych schorzeń neurologicznych i neurodegeneracyjnych. Leki te działają poprzez zwiększenie dostępności acetylocholiny na dwa sposoby. Albo poprzez hamowanie jej rozkładu, albo poprzez dostarczanie substratu do produkcji. Cytykolina, podobnie jak np. alpha-GPC (alfoscerat choliny), działa poprzez drugi mechanizm. Od strony hamowania rozkładu choliny przyjrzeć się można bardziej substancjom bioaktywnym zawartym w niektórych roślinach. Ciekawym przykładem może być bakopa drobnolistna.

Źródła:

• Jasielski, P., Piędel, F., Piwek, M., Rocka, A., Petit, V., & Rejdak, K. (2020). Application of Citicoline in Neurological Disorders: A Systematic Review. Nutrients, 12(10), 3113. https://doi.org/10.3390/nu12103113
• Secades, J. J., & Gareri, P. (2022). Citicoline: pharmacological and clinical review, 2022 update. Citicolina: revisión farmacológica y clínica, actualización 2022. Revista de neurologia, 75(s05), S1–S89. https://doi.org/10.33588/rn.75s05.2022311
• Zazueta, C., Buelna-Chontal, M., Macías-López, A., Román-Anguiano, N. G., González-Pacheco, H., Pavón, N., Springall, R., Aranda-Frausto, A., Bojalil, R., Silva-Palacios, A., Velázquez-Espejel, R., Galvan Arzate, S., & Correa, F. (2018). Cytidine-5'-Diphosphocholine Protects the Liver From Ischemia/Reperfusion Injury Preserving Mitochondrial Function and Reducing Oxidative Stress. Liver transplantation : official publication of the American Association for the Study of Liver Diseases and the International Liver Transplantation Society, 24(8), 1070–1083. https://doi.org/10.1002/lt.25179