Pokrzywa, poza oparzeniami, które wywołuje w kontakcie ze skórą, często kojarzy się również z działaniem prozdrowotnym. Jest surowcem zielarskim o skuteczności działania popartej zarówno doniesieniami historycznymi, jak i naukowymi. Szerokie spektrum zastosowań wykazują zarówno jej liście, jak i łodygi oraz korzenie, jednak to liście są najbardziej bogate w związki aktywne biologicznie.
Charakterystyka pokrzywy zwyczajnej
W kwestii występowania na Świecie natywne dla pokrzywy są obszary Europy i Azji. Obecnie nie obserwuje się jej upraw, czy rosnącej w postaci „dzikiej” jedynie na terenach Madagaskaru i Południowej Afryki. Łacińska jej nazwa – Urtica – oznacza „(roślinę) tą, która parzy”. Anglojęzyczna nazwa z kolei – Nettle – nawiązuje do słowa „needle” oznaczającego „igłę”. Związane jest to z obecnością na niemal całej powierzchni zielonej tego surowca zielarskiego bardzo małych, mogących oparzyć skórę wypustek / włosków. O potencjale prozdrowotnym świadczy bogactwo związków o charakterze antyoksydacyjnym, które wykazują liczne funkcje ochronne w organizmie. Zalicza się do nich m.in. polifenole, flawonoidy, kumaryny, czy sterole. Ponadto pokrzywa wyróżnia się na tle innych surowców zielarskich zawartością witaminy C, pro-witaminy A oraz żelaza i białka.
Działanie ekstraktu z pokrzywy
We współczesnych zwierzęcych modelach badawczych wykazano m.in. adaptogenne właściwości pokrzywy. Głównym mechanizmem za tym stojącym jest wsparcie ochrony antyoksydacyjnej w obrębie komórek układu nerwowego, co może mieć znaczenie m.in. przy zaburzeniach neurologicznych i wysokim poziomie stresu.
Kolejnym pozytywem, na który zwraca się dużą uwagę, jest działanie przeciwnowotworowe. Szczególne znaczenie ma tutaj pokrzywa w hamowaniu powiększania i przeciwdziałania procesom nowotworzenia w obrębie prostaty. Z punktu widzenia zdrowia układu moczowego omawiany surowiec zielarski może być również przydatny w łagodzeniu przebiegu niektórych infekcji.
Ekstrakt z pokrzywy swoje cenne właściwości przejawia również w kontekście terapii schorzenia układu szkieletowego – osteoartrozy. Roślina ta może sprzyjać łagodzeniu objawów, do których należą m.in. uciążliwe bóle stawów. Wykazano nawet, że dzięki niej można obniżyć stosowane dawki leków przeciwbólowych, co ma duże znaczenie w perspektywie długoterminowej.
Do innych cennych właściwości skrzypu zalicza się działanie ochronne w infekcjach układu moczowego, działanie diuretyczne i wspierające terapię chorób serca, a także chorób skóry. Ponadto związki aktywne biologicznie czynne w omawianej roślinie sprzyjać mogą relaksacji naczyń krwionośnych, wykazywać aktywność antybakteryjną, a także neuroprotekcyjną.
Stosowanie ekstraktów z pokrzywy
Wymienione powyżej przykłady stanowią zaledwie część obrazu potencjału prozdrowotnego ekstraktu z pokrzywy. Przydatna może być również, w odchudzaniu, w chorobach skóry, bólach głowy, reumatyzmie, czy alergiach sezonowych. W publikacjach naukowych podkreśla się nie tylko wszechstronność działania, ale również wysoki profil bezpieczeństwa.
Mimo że dostępne są w sklepach herbatki z pokrzywy oraz można wykorzystać świeżą pokrzywę do przygotowywania naparów, to najbardziej skoncentrowaną formą skupiającą związki bioaktywne jest suplementacja. Niewątpliwą korzyścią takiej formy jest nie tylko możliwość zastosowania dużej dawki w bardzo małej porcji, ale również pewność wynikająca ze standaryzacji produkcji pod względem zawartości najcenniejszych związków.
