Jod jest pierwiastkiem, którego nie potrzeba wiele, a mimo to ma wielki wpływ na codzienne samopoczucie i zdrowie. Bardzo wyraźne działanie fizjologiczne jodu sprawia, że niezwykle istotna staje się kwestia właściwego doboru jego dawkowania. Nadmiary mogą bowiem okazać się równie niebezpieczne, jak niedobory. Szczególne znaczenie ma to w obliczu zagrożeń serwowanych przez państwa uzbrojone w broń atomową.
Jak działa jodek potasu?
Jodkiem potasu nazywa się substancję składającą się z dwóch pierwiastków. Nietrudno się domyślić, że chodzi tutaj o jod i potas. Pierwszy z nich jest mikropierwiastkiem, który dostarczany jest do organizmu w ilościach na skali mikro (0,001 g), natomiast drugi zalicza się do elektrolitów, a rekomendowany poziom jego spożycia wyrażany jest w gramach.
W połączeniu tym jednak najważniejszy jest jod. W organizmie występuje on przede wszystkim w tarczycy i jest niezbędny do produkcji i aktywacji jej hormonów. Przez to wpływa na metabolizm energetyczny i równowagę hormonalną, czy układ odpornościowy, a także kontroluje prawidłowy rozwój organizmu.
Należy jeszcze pamiętać o roli jodu w zabezpieczaniu organizmu przed działaniem promieniowania radioaktywnego. Spożycie jodku potasu hamuje wchłanianie do tarczycy radioaktywnych izotopów jodu, które powstawać mogą podczas skażenia nuklearnego i dostają się do organizmu z wdychanym powietrzem oraz spożywaną dietą i wodą. Działanie jodku potasu odgrywa ważną rolę w zapobieganiu nowotworom tarczycy indukowanym przez promieniowanie.
Jakie są źródła jodu?
Jod naturalnie występuje przede wszystkim w rybach i owocach morza, czy mięsach oraz podrobach i jajach. W Polsce przed wybuchem II Wojny Światowej podobnie, jak w wielu innych regionach Europy, wprowadzono do obrotu sól kuchenną jodowaną, która miała w prosty i szybki sposób łagodzić ryzyko niedożywienia związanego z omawianym pierwiastkiem. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że ważnym źródłem jodu może być nabiał.
Poza ilościami, które mleko zawiera naturalnie, w produktach mlecznych spotkać można także jod, który wykorzystywany jest w procesach technologicznych przygotowujących do sprzedaży. Wchłanianie i aktywność biologiczna jodu może jednak być zaburzana przez szereg czynników zewnętrznych. Najpowszechniejszym wydają się być goitrogeny, czyli związki antyodżywcze charakterystyczne dla warzyw krzyżowych, takich jak brokuł, kalafior czy brukselka. Dużą uwagę zwraca się również na fakt, że wchłanianie jodu ograniczone jest u osób palących papierosy.
Kiedy sięgać po jodek potasu?
Sięganie po jodek potasu należy zarezerwować na dni, w których dieta nie dostarcza ilości jodu wystarczających do zaspokojenia zapotrzebowania, a także na dni, w których przyjdzie zagrożenie skażeniem promieniotwórczym. Czasami potrzebować go mogą również weganie czy osoby spożywające dietę o bardzo wysokim stopniu przetworzenia. Nie powinno się pod żadnym pozorem stosować jodku potasu zapobiegawczo i „na zapas”, gdyż nadmiar, podobnie jak niedobór, prowadzić może do chorób tarczycy.
