L-karnityna jest jednym z aminokwasów o dużym znaczeniu dla metabolizmu energetycznego i występuje w niemal każdej tkance organizmu. Należy do aminokwasów względnie niezbędnych, ponieważ spożywany jest w codziennej diecie (uwzględniającej mięsa i nabiał) oraz może być wytwarzany z innych związków chemicznych za pomocą specyficznych enzymów.
Funkcje l-karnityny w organizmie
Pierwotnie po odkryciu funkcji karnityny i jej istotności uznano ją za witaminę (witamina T lub Bt). Szacuje się, że w organizmie występuje około 300 mg tego aminokwasu na każdy kilogram masy ciała. Bardziej ubogie w tym kontekście są organizmy wegetarian, a zwłaszcza wegan, ponieważ głównymi jej źródłami są jagnięcina i wołowina. Niekiedy również poziom karnityny w organizmie może być obniżony na skutek dysfunkcji enzymu odpowiedzialnego za jej produkcję. Około 98% karnityny występuje wewnątrzkomórkowo, a najważniejszymi jej skupiskami są tkanka mięśniowa oraz wątroba.
Spalanie tłuszczu oraz gospodarka glukozy
Omawiany aminokwas odgrywa rolę w utlenianiu kwasów tłuszczowych i częściowo dzięki niemu mogą one brać udział w licznych szlakach metabolicznych. Ponadto karnityna sprzyja regulacji gospodarki glukozowej i w pośredni sposób może poprawiać tolerancję glukozy. Warto zaznaczyć, że są to tylko najbardziej charakterystyczne przykłady na działanie karnityny w organizmie, ponieważ nie wszystkie szczegóły na jej temat zostały już poznane.
L-karnityna i aktywność fizyczna
Omawiany aminokwas dobrze znany jest ze swojej roli, jaką odgrywa w kontekście aktywności fizycznej. Obficie występuje zarówno w mięśniach szkieletowych, jak i mięśniu sercowym. Większość z jego puli w organizmie w czasie spoczynku występuje w formie wolnej, z kolei podczas ruchu związanego z podniesieniem tętna (w formie treningu 30-minutowego lub dłuższego) zwiększeniu ulega udział formy acetylo-l-karnityny oraz innych. Wiąże się to ze zwiększeniem zapotrzebowania na ten aminokwas, zwłaszcza u zaawansowanych sportowców na dietach bogatowęglowodanowych.
Stosowanie l-karnityny bez ćwiczeń
L-karnityna jest jednym z najczęściej suplementowanych związków przez osoby podejmujące aktywność fizyczną. Jako że wykazano udział l-karnityny w spalaniu kwasów tłuszczowych, największą popularnością cieszy się ona wśród osób dążących do redukcji masy ciała. Niekiedy sięgają po nią również osoby, które chcą wesprzeć „odchudzanie” bez włączania treningów do codziennej rutyny. Może to przynieść korzyści, zwłaszcza u osób zmagających się z otyłością. Pozytywny efekt suplementacji l-karnityną wobec masy ciała i wskaźnika BMI wykazano w wielu badaniach naukowych, jednak należy pamiętać, że efektywność zależna jest w dużym stopniu od licznych czynników zewnętrznych, tj. dotyczących diety i stylu życia.
Stosowanie l-karnityny
L-karnityna spełnia liczne funkcje w organizmie i warto dbać o dostateczną i systematyczną jej podaż. Należy pamiętać, że nie tylko pomaga ona w procesach redukcji masy ciała, ale również niezbędna jest dla mięśnia sercowego, czy rozwoju układu nerwowego. Suplementacja uznawana jest za bezpieczną, a dawkowanie łatwo dostosować dzięki szerokiej dostępności różnych form (wolna, winian l-karnityny, acetylo-l-karnityna) i postaci (kapsułki, proszek, koncentrat płynny).
Literatura:
Talenezhad N, Mohammadi M, Ramezani-Jolfaie N, Mozaffari-Khosravi H, Salehi-Abargouei A. Effects of l-carnitine supplementation on weight loss and body composition: A systematic review and meta-analysis of 37 randomized controlled clinical trials with dose-response analysis. Clin Nutr ESPEN. 2020 Jun;37:9-23. doi: 10.1016/j.clnesp.2020.03.008. Epub 2020 Apr 18. PMID: 32359762.
Adeva-Andany MM, Calvo-Castro I, Fernández-Fernández C, Donapetry-García C, Pedre-Piñeiro AM. Significance of l-carnitine for human health. IUBMB Life. 2017 Aug;69(8):578-594. doi: 10.1002/iub.1646. Epub 2017 Jun 26. PMID: 28653367.
