Sny mimo ogromnych postępów neurobiologii cały czas pozostają nieco tajemniczym obszarem życia człowieka. Niezależnie od tego, czy są dobre, czy złe, najczęściej bywają dziwne. Nasilenie snów, które zapadają w pamięć, może być zależne od wielu czynników, w tym od obciążenia stresem psychicznym, zmęczeniem fizycznym, czy szeroko pojętą higieną stylu życia.
![ashwagandha]()
W zwalczaniu skutków niektórych z tych uwarunkowań często sprawdzają się rozwiązania fitoterapeutyczne. Jednym z potencjalnych surowców, który może mieć tutaj znaczenie, jest witania ospała (withania somnifera, ashwagandha).
- Zjawisko snu
- Zaburzenia snu
- Wpływ ashwagandhy na sen
- Poprawa jakości snu
Zjawisko snu
Zjawisko występowania snów, które po przebudzeniu człowiek jest w stanie przywrócić z pamięci, jest jednym z najczęściej badanych stanów świadomości człowieka. Badania te łączą w sobie metodologie związane z naukami behawioralnymi, neuroanatomicznymi, neurochemicznymi czy elektrofizjologicznymi.
Wbrew wcześniejszym doniesieniom występowanie snów i koszmarów nie jest zależne wyłącznie od fazy snu tzw. paradoksalnej (REM; rapid eye movement – faza szybkich ruchów oczu). Wpływ na dziwne sny mogą mieć również m.in. poziomy neuroprzekaźników, takich jak GABA (kwas gamma-aminomasłowy), który hamuje aktywność układu nerwowego, serotonina (5-HT), która reguluje nastrój i samopoczucie psychiczne, melatonina („hormon snu”), czy inne związki o charakterze „nośnika” informacji w układzie nerwowym.
Zaburzenia snu
![zaburzenia snu]()
Do znanych czynników zaburzających jakość snu oraz mogących się przyczynić do wzmożonego zapamiętywania dziwnych snów wymienia się m.in. zaburzenia rytmu okołodobowego. Dochodzi do nich przy nieregularnych godzinach spania i wstawania, korzystaniu do późnych godzin nocnych ze źródeł światła niebieskiego, czy nadużywaniu stymulantów o późnych porach dnia.
Kolejnym czynnikiem mającym znaczenie w zaburzeniach jakości snu jest poziom odczuwanego dystresu psychicznego oraz jego tolerancja, a także poziom obciążenia aktywnością fizyczną oraz warunki regeneracji.
Przemęczenie organizmu może nasilać reakcje związane z „walką lub ucieczką”, które mogą zacząć zachodzić w organizmie w nieadekwatnych sytuacjach, a to przełożyć się może na kłopoty ze snem oraz snami. Przy zaburzeniach snu najczęściej obserwuje się, obniżone poziomy GABA, czy serotoniny i melatoniny, a podwyższone poziomy noradrenaliny oraz tzw. hormonu stresu, czyli kortyzolu.
Wpływ ashwagandhy na sen
Ashwagandha jest jednym z ajuwerdyjskich surowców zielarskich, które stosowane były kiedyś i są również obecnie m.in. w zaburzeniach snu. Istnieją przesłanki, że związki aktywne w niej zawarte sprzyjają regulacji pobudliwości układu nerwowego i mogą pomagać w redukcji skutków stresu oraz optymalizacji jakości snu. Możliwe jest to dzięki wpływowi na przekaźnictwo nerwowe, związane z GABA oraz kortyzolem.
Nie było dotychczas badań mówiących wprost o efektywności takiej interwencji żywieniowej w kontekście dziwnych snów, jednak w niektórych przypadkach może okazać się przydatnym narzędziem.
Poprawa jakości snu
Sen odgrywa kluczową rolę dla zdrowia i efektywności w podejmowanych codziennie aktywnościach, dlatego warto zadbać o samopoczucie po przebudzeniu (które często zaburzają dziwne sny i koszmary). Wiele mechanizmów w organizmie zależy od regularnego i dobrego jakościowo snu i należy mieć to na uwadze, dbając o układ hormonalny, nerwowy, czy mięśniowy, pokarmowy i inne. Jego jakość można wspierać m.in. za pośrednictwem surowców zielarskich i ashwagandha jest jednym z najbardziej obiecujących w tym kontekście.
Źródła:
Deshpande A, Irani N, Balkrishnan R, Benny IR. A randomized, double blind, placebo controlled study to evaluate the effects of ashwagandha (Withania somnifera) extract on sleep quality in healthy adults. Sleep Med. 2020 Aug;72:28-36. doi: 10.1016/j.sleep.2020.03.012. Epub 2020 Mar 21. PMID: 32540634.
Lopresti AL, Smith SJ, Malvi H, Kodgule R. An investigation into the stress-relieving and pharmacological actions of an ashwagandha (Withania somnifera) extract: A randomized, double-blind, placebo-controlled study. Medicine (Baltimore). 2019 Sep;98(37):e17186. doi: 10.1097/MD.0000000000017186. PMID: 31517876; PMCID: PMC6750292.
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.