Rozpowszechnianie wiedzy na temat roli białka w budowaniu organizmu i utrzymywaniu zdrowia oraz dobrego samopoczucia przyczyniło się do poszerzenia grupy potencjalnych konsumentów odżywek białkowych. Zaczęły po nie sięgać bowiem poza sportowcami również osoby z niskim poziomem aktywności, czy nawet te, które nie podejmują dobrowolnego ruchu wcale. Przed sięgnięciem po tego typu preparaty warto jednak wiedzieć, jak korzystać z nich dla uzyskania optymalnych efektów.
Czemu białko jest tak ważne?
Niedobory białka w diecie mogą mieć szerokie konsekwencje zdrowotne. Największe zagrożenie stanowią dla rozwijających się dzieci, a także dla unikających chorób osób starszych. W obu przypadkach białko wpływa na
- siłę mięśni (regenerując je po wysiłku)
- sprawność umysłową (syntetyzując neuroprzekaźniki)
- równowagę hormonalną (współtworząc hormony)
- wytrzymałość fizyczną tkanek (zapewniając związki budulcowe)
- odporność organizmu na szkodliwe czynniki zewnętrzne, takie jak mikroorganizmy (budując przeciwciała)
- dystres psychiczny (modulując pobudliwość układu nerwowego)
Przez te działania białko wpływa pośrednio na ogólną jakość życia oraz osiąganie wyznaczonych sobie w życiu celów, zarówno sportowych, jak i zawodowych, czy rodzinno-społecznych.
Co ogranicza dostępność białka dla organizmu?
Dostarczanie odpowiednio wysokiej ilości białka z codziennymi jadłospisami nie zawsze jest łatwe. Należy tutaj pamiętać, że zapotrzebowanie na związki budulcowe rośnie wraz z poziomem aktywności fizycznej, czy ogólnie ilością pracy. Potrzeby „białkowe” zwiększyć się mogą również u osób na dietach wegańskich, gdyż roślinne źródła aminokwasów uważane są za nieco mniej wartościowe niż zwierzęce.
Ponadto utrzymanie odpowiedniego poziomu odżywienia białkiem utrudniają takie czynniki jak nieodpowiedni rozkład posiłków w ciągu dnia i / lub nieodpowiednia ich kompozycja. Innym aspektem, który może osłabiać wykorzystywanie aminokwasów w białkach, jest stan przewodu pokarmowego, a co za tym idzie poziom apetytu, czy efektywność trawienia i wchłaniania.
Podaż tego składnika odżywczego zbyt niska w odniesieniu do podaży tłuszczy i węglowodanów wydaje się być szczególnym problemem w tak zwanych krajach zachodnich w XXI wieku. Większość produktów wysokoprzetworzonych stanowi bowiem skoncentrowaną porcję nasyconych kwasów tłuszczowych i cukrów prostych. Wartościowe źródła białka z kolei często w diecie zachodniej tracą swoją wartość, gdyż poddawane są panierowaniu i / lub smażeniu, co zagraża nie tylko strawności, ale również bilansowi kalorycznemu.
Co to jest odżywka białkowa?
Odżywka białkowa to pewnego rodzaju odpowiedź na rosnący stosunek zawartości węglowodanów i tłuszczy do białka w przeciętnej diecie. Jest to produkt, który ma na celu dostarczenie do organizmu jak największej ilości aminokwasów niezbędnych przy jak najmniejszym zaangażowaniu przewodu pokarmowego w trawienie. Odżywka białkowa z reguły zawiera 70 – 85% białka pochodzenia mlecznego, chociaż coraz popularniejsze stają się również odżywki jajeczne, czy też miksy białek roślinnych.
Warto jednak pamiętać, że odżywka sama w sobie nie powinna być zbyt często zamiennikiem całego, pełnowartościowego posiłku, gdyż ma postać płynną i nie zawiera m.in. odpowiedniej ilości błonnika. Można jednak uzupełnić ją dowolnym owocem lub orzechami. Bez zastanowienia natomiast można odżywką białkową zastąpić niezdrowe przekąski w ciągu dnia, a także zastosować ją jako szejk wspierający regenerację potreningową.
