Dieta jest jednym z kluczowych elementów dbania o kondycję mózgu i układu nerwowego. Funkcje, takie jak utrzymanie koncentracji uwagi, wzbudzanie kreatywności, optymalizacja zdolności do zapamiętywania, czy zdolność do podejmowania decyzji i odporność na stres wymagają dobrego stanu odżywienia.
Do utrzymania tych celów organizm musi syntetyzować pewne związki, a także łagodzić wpływ innych, co przy braku odpowiednich substratów nie jest możliwe. Aby usprawnić pewne procesy niezbędne dla prawidłowej pracy mózgu, niekiedy najłatwiej sięgnąć jest po suplementację, gdyż zapewnia ona wysokie i równomierne dawkowanie.
Kwasy tłuszczowe omega-3
Suplementy diety zawierające kwasy omega-3, a dokładniej kwasy EPA (eikozapentaenowy) i DHA (dokozaheksaenowy) należą do najbardziej skutecznych suplementów diety wspierających pracę mózgu i koncentrację. Prawdopodobnie zwiększenie podaży właśnie tych kwasów w diecie praprzodków ludzi doprowadziło do wzrostu masy i objętości mózgu. Według najnowszych badań naukowych mogą one łagodzić zaburzenia nastroju i depresję, które stanowczo utrudniają skupienie uwagi. Ponadto coraz więcej mówi się o roli protekcyjnej kwasów EPA i DHA w kontekście choroby Alzheimera, która słynie ze stopniowej degradacji funkcji poznawczych.
Preparaty roślinne
Istnieje wiele roślin o poznanym składzie chemicznym i wpływie na funkcjonowanie mózgu i zdolności do utrzymania koncentracji. Niektóre z nich działają poprzez wpływ na pobudzenie aktywności układu nerwowego (kiedy brakuje energii i motywacji), a inne przydatne mogą być w wyciszaniu negatywnych bodźców rozpraszających (kiedy ciężko się skupić i utrzymać efektywność). Dobre przykłady stanowią tutaj „pobudzające”: różeniec górski (rhodiola rosea) oraz bakopa drobnolista (bacopa monnieri); czy „uspokajające”: konopie włókniste (cannabis sativa) oraz witania ospała (ashwagandha).
Warto również zwrócić na rośliny bogate w substancje antyoksydacyjne o potencjale ochronnym wobec układu nerwowego. Brak tej ochrony bowiem skutkować może stanami zapalnymi, „osłabieniem” komórek nerwowych oraz zaburzeniami procesów poznawczych.
Duże znaczenie mogą w tym kontekście odegrać m.in. kurkuma, zielona herbata, kakao, kawa, czerwone wino, czy cytrusy. Warto tutaj zwrócić też uwagę na bezpośrednie pobudzenie przewodnictwa nerwowego, które oferuje kofeina i substancje do niej podobne zawarte właśnie w kawie, herbacie, czy kakao. Pamiętać jednak należy, że stosowanie zbyt dużych dawek może niekiedy zmienić działanie tych związków i wywołać efekt przeciwny do zamierzonego.
Witaminy i składniki mineralne
Nie bez znaczenia w kontekście koncentracji uwagi pozostaje również stan odżywienia witaminami i składnikami mineralnymi. Bezpośredni udział w przewodzeniu sygnałów nerwowych odgrywają m.in. witamina B6 oraz B12. Z witaminami z grupy B dobrze „współpracuje” m.in. magnez, czy cynk. Deficyty tych związków należą do potencjalnych przyczyn zaburzeń neurotransmisji.
W prawidłowej pracy mózgu i wielu układów regulacyjnych pośrednio związanych z układem nerwowym dużą rolę odgrywa również witamina D – uznawana jest wręcz za neurohormon. Ponadto witamina D wraz z witaminą E oraz selenem pełnią funkcje ochronne wobec komórek organizmu, co ma duże znaczenie m.in. w procesach starczych, czy przy dużym obciążeniu stresem.
Z punktu widzenia koncentracji nie sposób nie wspomnieć również o cholinie, która przez pewien okres historii dietetyki zaliczana była do witamin. Jest ona prekursorem do wytwarzania jednego z najważniejszych pobudzających neuroprzekaźników – acetylocholiny. Bezpośrednio zaangażowana jest ona zarówno w procesy myślowe, jak i pamięć, a także pracę mięśni.
