Kiedy stosować selen? Rano czy wieczorem

Porcje niektórych pierwiastków, które należy dostarczyć do organizmu, aby zaspokoić zapotrzebowanie dorosłego człowieka, mogą być wręcz niezauważalne dla „gołego” oka. Ich gramatury wyraża się bowiem w skali mikro, czyli w skali części setnych miligrama. Mimo to pełnią szereg ważnych funkcji z punktu widzenia ogólnego rozwoju, czy też utrzymywania lub odzyskiwania zdrowia. Dobrym na to przykładem jest selen.

1. Co to jest selen? 
2. Jakie jest zapotrzebowanie na selen? 
3. Kiedy brać selen?

Co to jest selen? 

Selen należy do mikropierwiastków o znaczeniu odżywczym dla człowieka. Główną jego funkcją w organizmie jest udział w regulacji aktywności tarczycy (optymalizacji poziomów jej hormonów) i wielu procesów fizjologicznych oraz zdolności organizmu do zwalczania wolnych rodników (regulacji poziomu glutationu) i łagodzenia stresu oksydacyjnego.

Największe jego ilości w organizmie znajdują się w tarczycy oraz mięśniach szkieletowych. W przyrodzie nieożywionej (np. w wodzie pitnej w niektórych regionach geograficznych) występuje pod postaciami selenianu i selenitu, natomiast w produktach spożywczych selen obecny jest przeważnie w formach selenocysteiny i selenometioniny. Każda z tych form może sprzyjać utrzymaniu stanu odżywienia. Największe ilości tego mikropierwiastka spotyka się jednak w orzechach brazylijskich, owocach morza oraz podrobach. Pomocna w regulacji poziomu selenu w organizmie może być również konsumpcja zbóż, mięs oraz ryb. 

Jakie jest zapotrzebowanie na selen? 

Mimo że szkodliwy jest zarówno niedobór, jak i nadmiar selenu, to szczególnie warto zwrócić uwagę na to, że około 10% populacji światowej może borykać się z deficytami tego mikropierwiastka. Zbyt niska jego podaż w diecie, zwłaszcza przedłużająca się, przyczynia się do wystąpienia niedoczynności tarczycy, kardiomiopatii, osłabienia układu odpornościowego, przemęczenia mentalnego i zaburzeń kognitywnych, a także zaburzeń rozwojowych u dzieci, które w następstwie prowadzić mogą do schorzeń neuropsychiatrycznych.

Osoby dorosłe potrzebują około 55 µg selenu dziennie, przy czym wyjątek stanowią kobiety w ciąży oraz karmiące, dla których wartości te wynoszą odpowiednio 60 i 70 µg. Zapotrzebowanie u dzieci rośnie między narodzinami, a 13 – 15 rokiem życia od 15 do 55 µg.

Kiedy brać selen?

Dietami najbardziej niedoborowymi w selen są diety mało zróżnicowane, ale za to zasobne w produkty spożywcze wysoko przetworzone. Co więcej, na deficyty tego pierwiastka narażone są osoby konsumujące diety niskobiałkowe, gdyż białko ułatwia przyswajanie go. 

Stosowanie suplementacji selenem powinno się rozważyć, kiedy w diecie rzadko pojawiają się wyżej wymienione produkty spożywcze, a także w przypadkach osób przechodzących długotrwałe dializowanie, zmagających się z HIV, będących w grupie ryzyka wystąpienia chorób serca i tarczycy czy demencji. Selen najlepiej brać w towarzystwie posiłku zasobnego w białko, zatem można to robić zarówno rano, jak i wieczorem.