Maltitol zdrowszy niż cukier? Czy szkodzi?

Nadmiar cukru w diecie jest jednym z najbardziej niepożądanych „zjawisk” w codziennym żywieniu. Może sprzyjać przyrostowi tłuszczowej masy ciała i prowadzić do stopniowego rozregulowania gospodarki glukozowo-insulinowej, czy neurohormonalnej. Otyłość i cukrzyca stanowią bardzo duży problem obciążający służbę zdrowia i ograniczający jakość życia oraz sprawność w życiu codziennym milionów ludzi, zatem cały czas poszukiwane są nowe rozwiązania w zapobieganiu temu. 

1. Czym jest maltitol? 
2. Czy lepiej wybierać maltitol niż cukier? 
3. Czy maltitol może zaszkodzić? 

Czym jest maltitol? 

Maltitol należy do polioli, czyli tzw. alkoholi cukrowych. Mimo że nazwa tej grupy związków nie kojarzy się zbyt zdrowo, to jej elementy zdecydowanie stosuje się z prozdrowotnym zamiarem. Omawiany związek pozyskuje się z takich surowców jak ziemniaki, kukurydza, czy pszenica, gdyż zawarta w nich skrobia zawiera maltozę. Poza tym naturalnie substancja ta występuje w cykorii oraz prażonych kiełkach zbóż. W technologii żywności wykorzystuje się maltitol do produkcji gum do żucia, cukierków, czekolad, kremów, czy wyrobów cukierniczych. Niekiedy zastosowanie znajduje również w kosmetologii oraz farmakologii.

Czy lepiej wybierać maltitol niż cukier? 

Maltitol (wraz z m.in. ksylitolem i erytrytolem) uznawany jest za substancję słodzącą, gdyż jest niemal tak słodki, jak sacharoza, a jednocześnie dostarcza mniejszą ilość kalorii. Jego skuteczność w „podkręcaniu” smaku słodkiego potraw szacuje się na około 90% skuteczności cukru, natomiast 1 g dostarcza tylko 2,4 kcal (w przypadku 1 g sacharozy są to 4 kcal). Indeks glikemiczny maltitolu szacuje się na około 35 (w przypadku sacharozy jest to około 65).

W porównaniu do innych substancji słodzących maltitol w większym stopniu wpływa na poprawę walorów organoleptycznych potraw (takich jak m.in. lepkość). Do korzyści ze stosowania w kuchni tego związku również zaliczyć można poprawę tzw. shelf-life, czyli trwałości produktów, do których się je dodaje. 

Dzięki swoim właściwościom fizykochemicznym pozwala uniknąć związanego ze spożywaniem cukru spożywczego pogorszeniem stanu zębów. Kolejną przewagą maltitolu nad cukrem jest to, że nie ulega on brązowieniu Maillarda, czyli procesu, w którym pod wpływem wysokiej temperatury i obecności aminokwasów powstają szkodliwe dla zdrowia związki. 

Czy maltitol może zaszkodzić? 

Maltitol wraz z innymi poliolami nie jest trawiony przez organizm tak jak zwykłe węglowodany, zatem w przypadku nadwrażliwości, czy zbyt wysokiego poziomu spożycia pojawiać się może niekiedy dyskomfort jelitowy. Najczęściej dotyczy to pierwszych porcji, później organizm przystosowuje się.

Omawiany związek rozkłada się w organizmie do glukozy oraz sorbitolu (również należącego do polioli) i proces ten nie zawsze zostaje „doprowadzony do końca”. Przy pierwszych (za dużych porcjach) dochodzić może wtedy do wzdęć (głównie u osób z zaburzeniami mikroflory jelitowej, czy chorobami jelit). Poza tymi objawami nie zaobserwowano istotnego z punktu widzenia zdrowia działania szkodliwego maltitolu. Jest to środek uznawany powszechnie za bezpieczny i w większości przypadków będzie zdecydowanie zdrowszym rozwiązaniem niż cukier spożywczy.