Czy odżywka białkowa może zastąpić posiłek?

Rozpowszechnianie wiedzy na temat roli białka w budowaniu organizmu i utrzymywaniu zdrowia oraz dobrego samopoczucia przyczyniło się do poszerzenia grupy potencjalnych konsumentów odżywek białkowych. Zaczęły po nie sięgać bowiem poza sportowcami również osoby z niskim poziomem aktywności, czy nawet te, które nie podejmują dobrowolnego ruchu wcale. Przed sięgnięciem po tego typu preparaty warto jednak wiedzieć, jak korzystać z nich dla uzyskania optymalnych efektów.

1. Czemu białko jest tak ważne?
2. Co ogranicza dostępność białka dla organizmu?
3. Co to jest odżywka białkowa? 

Czemu białko jest tak ważne?

Niedobory białka w diecie mogą mieć szerokie konsekwencje zdrowotne. Największe zagrożenie stanowią dla rozwijających się dzieci, a także dla unikających chorób osób starszych. W obu przypadkach białko wpływa na

• siłę mięśni (regenerując je po wysiłku)
• sprawność umysłową (syntetyzując neuroprzekaźniki)
• równowagę hormonalną (współtworząc hormony)
• wytrzymałość fizyczną tkanek (zapewniając związki budulcowe)
• odporność organizmu na szkodliwe czynniki zewnętrzne, takie jak mikroorganizmy (budując przeciwciała)
• dystres psychiczny (modulując pobudliwość układu nerwowego) 

Przez te działania białko wpływa pośrednio na ogólną jakość życia oraz osiąganie wyznaczonych sobie w życiu celów, zarówno sportowych, jak i zawodowych, czy rodzinno-społecznych.

Co ogranicza dostępność białka dla organizmu?

Dostarczanie odpowiednio wysokiej ilości białka z codziennymi jadłospisami nie zawsze jest łatwe. Należy tutaj pamiętać, że zapotrzebowanie na związki budulcowe rośnie wraz z poziomem aktywności fizycznej, czy ogólnie ilością pracy. Potrzeby „białkowe” zwiększyć się mogą również u osób na dietach wegańskich, gdyż roślinne źródła aminokwasów uważane są za nieco mniej wartościowe niż zwierzęce.

Ponadto utrzymanie odpowiedniego poziomu odżywienia białkiem utrudniają takie czynniki jak nieodpowiedni rozkład posiłków w ciągu dnia i / lub nieodpowiednia ich kompozycja. Innym aspektem, który może osłabiać wykorzystywanie aminokwasów w białkach, jest stan przewodu pokarmowego, a co za tym idzie poziom apetytu, czy efektywność trawienia i wchłaniania.

Podaż tego składnika odżywczego zbyt niska w odniesieniu do podaży tłuszczy i węglowodanów wydaje się być szczególnym problemem w tak zwanych krajach zachodnich w XXI wieku. Większość produktów wysokoprzetworzonych stanowi bowiem skoncentrowaną porcję nasyconych kwasów tłuszczowych i cukrów prostych. Wartościowe źródła białka z kolei często w diecie zachodniej tracą swoją wartość, gdyż poddawane są panierowaniu i / lub smażeniu, co zagraża nie tylko strawności, ale również bilansowi kalorycznemu.

Co to jest odżywka białkowa? 

Odżywka białkowa to pewnego rodzaju odpowiedź na rosnący stosunek zawartości węglowodanów i tłuszczy do białka w przeciętnej diecie. Jest to produkt, który ma na celu dostarczenie do organizmu jak największej ilości aminokwasów niezbędnych przy jak najmniejszym zaangażowaniu przewodu pokarmowego w trawienie. Odżywka białkowa z reguły zawiera 70 – 85% białka pochodzenia mlecznego, chociaż coraz popularniejsze stają się również odżywki jajeczne, czy też miksy białek roślinnych.

Warto jednak pamiętać, że odżywka sama w sobie nie powinna być zbyt często zamiennikiem całego, pełnowartościowego posiłku, gdyż ma postać płynną i nie zawiera m.in. odpowiedniej ilości błonnika. Można jednak uzupełnić ją dowolnym owocem lub orzechami. Bez zastanowienia natomiast można odżywką białkową zastąpić niezdrowe przekąski w ciągu dnia, a także zastosować ją jako szejk wspierający regenerację potreningową.