Zacznijmy od wyjaśnienia, jakie produkty uznajemy za zdrowe. Przyjęło się mówić, że jest to pożywienie, którego spożycie przyniesie ogólnoustrojowe korzyści dla organizmu, w tym pozwala na uniknięcie chorób i realnie poprawi stan zdrowia.
Najczęściej za zdrowe produkty podajemy warzywa, owoce, pełnoziarniste pieczywo czy chude mięso. Czy odżywka białkowa w tym wypadku może być uznana za produkt zdrowy?
- Białko w zdrowej diecie
- Białko pełnowartościowe
- Czy białko w formie odżywki możemy uznać za zdrowe?
- Białko serwatkowe - Whey Protein
- Odżywki także dla osób starszych
- Odżywki dla wegan
- Podsumowanie
Białko w zdrowej diecie
Wszystkie wymienione produkty powinny być elementem zdrowej i urozmaiconej diety. Jednym z filarów takiego zdrowego jadłospisu jest białko. Powinno ono stanowić od 15 do 30% energii w diecie. Przyjmuje się, że minimalna ilość białka, jaka musi być dostarczona organizmowi to 1 g na kilogram masy ciała, a w przypadku osób aktywnych zapotrzebowanie to może być nawet 2-3 razy wyższe. Ciało człowieka składa się między innymi z białka, a dokładniej z aminokwasów, dziewięć z nich nazywamy aminokwasami egzogennymi.
Należą do nich: izoleucyna, leucyna, lizyna, metionina, fenyloalanina, treonina, tryptofan, walina i dodatkowo u niemowląt histydyna. Są to pewnego rodzaju cegiełki, których nasz organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania, a których nie potrafi wytworzy sam, dlatego niezbędne jest dostarczenie ich w pożywieniu. Obecność aminokwasów egzogennych jest kluczowa w utrzymaniu prawidłowego wzrostu i rozwoju osób młodych oraz utrzymania zdrowia i muskulatury u osób dorosłych i aktywnych.
Białko pełnowartościowe
Białka, które dostarczają odpowiednią ilość wszystkich niezbędnych aminokwasów, nazywamy białkami o wysokiej wartości biologicznej lub białkami pełnowartościowymi. Zaliczamy do nich między innymi białka z mięsa, ryb, jajek i nabiału.
Czy w takim wypadku odżywka proteinowa jest zdrowa? Przyjrzyjmy się jej wartości odżywczej i temu, jakie korzyści uzyskamy dzięki jej stosowaniu. Największą i najpopularniejszą grupę stanowią odżywki białkowe serwetkowe. Jednak na rynku możemy spotkać jeszcze odżywki pochodzące z jaj, białek roślinnych np. soja, groch, ryż czy np. z wołowiny.
Białko serwatkowe - Whey Protein
Największą grupę odżywek stanowią białka serwetkowe. Proteiny te uzyskiwane są dzięki przemysłowi mleczarskiemu. W trakcie produkcji np. sera jako produkt uboczny powstaje serwatka. Posiada ona wiele makro i mikroelementów, wysoki udział węglowodanów jednak nie jest tak bogata w białko, jak odżywki białkowe.
Serwatka w odróżnieniu od białka serwetkowego ma znacząco niższy udział białka, dlatego podlega ona obróbce technologicznej, a dokładniej filtracji, która pozwala na uzyskanie produktu o wysokiej zawartości protein i niskiej ilości węglowodanów i tłuszczy. Uzyskaną odżywkę proteinową cechuje wysoka wartość biologiczna, duża zawartość niezbędnych do życia aminokwasów w tym egzogennych oraz lekkostrawność. Produkt ten może pokryć zapotrzebowanie na białko zarówno osób aktywnych, jak i osób nieuprawiających sportu.
Odżywki także dla osób starszych
Bardzo często odżywka proteinowa jest zalecana przez lekarzy i dietetyków osobom starszym, które muszą dostarczyć najwyższej jakości białka, jednak o bardzo dobrej strawności. Produkt ten nie obciąża tak układu trawiennego. Stanowi ona alternatywę dla mięsa, ryb, jajek i pozwala na utrzymanie odpowiedniego bilansu białka w diecie. O ile produkt ten będzie stosowany z umiarem (podobnie, jak każdy produkt spożywczy) może stanowić zdrowy i pożądany element diety.
Odżywki dla wegan
Szczególną uwagę powinniśmy skupić na odżywkach proteinowych stworzonych dla wegan. Oparte są one o białka roślinnych, które same w sobie często są niepełnowartościowe z racji występowania aminokwasów ograniczających. Rynek na szczęście wyszedł naprzeciw oczekiwaniom konsumentów, lekarzy i dietetyków.
Coraz łatwiej można znaleźć produkty, oparte o kilka źródeł białek roślinnych, dzięki czemu profil aminokwasowy jest bogatszy i wartość biologiczna takiej odżywki wzrasta. Weganie są narażeni na niedożywienie białkowe, wynika to z niestosowania w diecie produktów pochodzenia zwierzęcego, które dostarczają wszystkich niezbędnych aminokwasów w odpowiedniej ilości. W momencie uzupełnienia diety o odżywkę wegańską, która zazwyczaj dostarcza w porcji od 20 do 30 g pełnowartościowego białka, dieta taka może stać się poprawnie zbilansowana. W przypadku wegan, taki produkt może stanowić atrakcyjne i zdrowe urozmaicenie diety.
Podsumowanie
Odpowiedź na zadane w tytule artykułu pytanie, brzmi-tak odżywka proteinowa, może stanowić zdrowy element diety. Jest ona źródłem pełnowartościowego białka. Nie dostarcza nam dużej ilości tłuszczy i węglowodanów. Może znaleźć się w jadłospisie osób aktywnych fizycznie, jak i tych bez zamiłowania sportowego. Może urozmaicić dietę zarówno wegan, jak i osób jedzących mięso. Stanowi ona bardzo dobry element diety osób chorych, dlatego jest tak często stosowana w jadłospisach stworzonych przez dietetyków i zalecana przez lekarzy.
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.