Jakich witamin brakuje, gdy bolą stawy?

Nauki o żywności i żywieniu są niemal równie ważne, jak nauki medyczne, gdyż odgrywają dużą rolę w ujęciu prewencyjnym dbania o zdrowie. Dobry stan odżywienia nie tylko optymalizuje efektywność w codziennych zadaniach, ale również zabezpiecza przed potencjalnymi przyszłymi schorzeniami związanymi ze starzeniem się tkanek. Przykładem może tutaj być troska o zdrowie stawów poprzez odpowiednio wysoką podaż trzech związków z grupy witamin na przestrzeni całej osi czasu życia.

1. Witaminy D2 i D3 a bóle stawów
2. Witamina C a bóle stawów 

Witaminy D2 i D3 a bóle stawów

Dwie witaminy, które wydają się być najważniejsze z punktu widzenia „konserwacji” stawów, to cholekalcyferol i ergokalcyferol (czyli witaminy D3 i D2). Pochodzą z rodziny witamin rozpuszczalnych w tłuszczu. Pierwsza z nich aktywnie wytwarzana jest przez organizm pod wpływem kontaktu skóry z promieniami słonecznymi w miesiącach letnich. Ponadto witamina D3 spożywana jest z pokarmem, a najlepszymi jej źródłami są ryby morskie, czy jaja oraz podroby. Produktami spożywczymi zawierającymi witaminę D2 z kolei są grzyby, jednak nie zawierają one ilości, które mogłyby zaspokoić zapotrzebowanie osoby dorosłej.

W organizmie witamina D w obu postaciach pełni szereg ważnych funkcji. Jest istotnym regulatorem metabolizmu wapnia, co wpływa na budowę kości oraz przewodnictwo w układzie nerwowym. Ponadto receptory dla witaminy D biorą udział w kontroli aktywności hormonalnej i immunologicznej organizmu. Niedobory witaminy D diagnozuje się, kiedy jej poziomy we krwi spadają poniżej 20 – 30 ng / ml. Naraża to nie tylko na osłabienie kości, ale również szereg innych skutków ubocznych, w tym związanych z nastrojem.

W jednym z przeglądów publikacji naukowych dotyczących roli cholekalcyferolu w bólu stawu kolanowego związanego z chorobą zwyrodnieniową stawów wykazano, że lepszy stan odżywienia tym związkiem może poprawić funkcjonalność tego stawu oraz zwiększać tolerancję doznań bólowych.

Witamina C a bóle stawów 

Chociaż witamina C (kwas askorbinowy), w odróżnieniu od witaminy D jest rozpuszczalna w wodzie, a nie tłuszczach, to wydaje się być równie istotna dla zarówno stawów, jak i całego organizmu. Jeszcze pod koniec XIX wieku pierwsze objawy szkorbutu, czyli choroby z niedoboru witaminy C, mylono u dzieci ze wczesnymi objawami krzywicy (osłabienia kości z niedoboru witaminy D).

Szkorbut to osłabienie tkanek miękkich w organizmie, które powstaje przy niedoborze kwasu askorbinowego. Choroba ta w dużym stopniu ogranicza sprawność fizyczną oraz sprawia ból. Chociaż w pierwszej kolejności atakuje dziąsła i wrażliwe fragmenty skóry, to rzutuje również na ścięgna w strukturach stawowych. Dzieje się tak, ponieważ kwas askorbinowy bierze udział w produkcji kolagenu.

Problemy z odpowiednim stanem odżywienia witaminą C mają szczególnie osoby, które nie dbają o zróżnicowanie jadłospisów i opierają je o produkty wysokoprzetworzone. Głównymi źródłami kwasu askorbinowego są bowiem świeże owoce (np. cytrusy, jagody) i warzywa (np. papryka, natka pietruszki). Większe ilości witaminy C od reszty społeczeństwa potrzebują m.in. palacze papierosów czy osoby zmagające się z cukrzycą. O niedoborach witaminy C mówi się, gdy jej poziomy w osoczu są niższe niż 2,5 mg / l.

Źródła:

Fain O. Musculoskeletal manifestations of scurvy. Joint Bone Spine. 2005 Mar;72(2):124-8. doi: 10.1016/j.jbspin.2004.01.007. PMID: 15797491.

Zhao ZX, He Y, Peng LH, Luo X, Liu M, He CS, Chen J. Does vitamin D improve symptomatic and structural outcomes in knee osteoarthritis? A systematic review and meta-analysis. Aging Clin Exp Res. 2021 Sep;33(9):2393-2403. doi: 10.1007/s40520-020-01778-8. Epub 2021 Mar 30. PMID: 33783714.